Να Έχεις ή να Είσαι; "Erich Fromm"

Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα ερωτήματα της υλιστικής μας κοινωνίας. Τι είναι καλύτερο για τον άνθρωπο; Να έχεις ή να είσαι; Υπάρχει σωστή απάντηση ή και αν ναι μπορεί να ισχύει για το σύνολο των ανθρώπων;

Πρώτα να γράψουμε τα στοιχεία του βιβλίου καθώς και την περιγραφή που δίνει το ίδιο το βιβλίο για την υπόθεση:

Τίτλος: Να Έχεις ή να Είσαι;

Συγγραφέας: Erich Fromm

Εκδόσεις: Διόπτρα

Σελίδες: 7-47 (οι σελίδες που καταλαμβάνει το δοκίμιο)

ISBN: 978-960-605-131-9

Περίληψη οπισθόφυλλου: Ένα από τα πιο κλασικά έργα φιλοσοφίας όλων των εποχών. Ο Έριχ Φρομ σε αυτό το υπέροχο βιβλίο εξηγεί πώς οι δύο τρόποι ύπαρξης, το «να έχεις» ή «να είσαι», παλεύουν για το πνεύμα της ανθρωπότητας. Ο τρόπος ύπαρξης στη βάση του «έχειν» οδηγεί τον άνθρωπο σε έναν απέραντο εγωισμό, σε μια διαρκή ανησυχία μην τυχόν και χάσει ό,τι έχει ή ό,τι ψευδώς νομίζει ότι κατέχει. Από την άλλη, ο άνθρωπος που ζει για να «είναι», είναι ανεξάρτητος, ελεύθερος, δημιουργικός, του αρέσει να εξελίσσεται, και για αυτόν η αγάπη είναι μια δυναμική κατάσταση ύπαρξης.  Στο βιβλίο "Να έχεις ή να είσαι;", ο Έριχ Φρομ με δεξιότητα αναλύει τις σκέψεις του ωθώντας την ανθρωπότητα σε μια ψυχολογική επανάσταση: να αντισταθμίσουμε την κενή ζωή που απορρέει από το «έχειν» με μια γεμάτη νόημα ζωή που απορρέει από το «είναι». 

-

Ο Erich Fromm ήταν Γερμανός ψυχολόγος, ο οποίος στην δίνη των Παγκοσμίων Πολέμων αναγκάστηκε να αποκτήσει την Αμερικάνικη υπηκοότητα για να ξεφύγει από το Ναζιστικό καθεστώς που τον κυνηγούσε λόγω της Εβραϊκής του καταγωγής. Μαρξιστής, αλλά όχι κομουνιστής, αντικαπιταλιστής και σοσιαλιστής, ο Fromm κατάφερε ως καθηγητής να διδάξει σε μεγάλα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής, ενώ σύντομα οι θεωρίες του άρχισαν να συζητιούνται στο επιστημονικό στερέωμα. Η πιο δύσκολη στιγμή της καριέρας του ήταν ίσως όταν οι απόψεις του συγκρούστηκαν με αυτές που είχε εκφράσει ο Freud, καθώς πίστευε ότι η συμπεριφορά του ανθρώπου είναι αποτέλεσμα της βιολογίας και της κοινωνίας και όχι του ίδιου του ατόμου.

Εκδόσεις Διόπτρα και στα δοκίμια λοιπόν. Ενδιαφέρουσα προσέγγιση, καθώς είχαμε συνηθίσει να διαβάζουμε μυθιστορήματα και βιβλία γενικού περιεχομένου από τον συγκεκριμένο εκδοτικό οίκο. Αν και τα δοκίμια δεν φημίζονται για τις μεγάλες πωλήσεις τους, εμείς υποστηρίζουμε τέτοια κίνηση καθώς ένα βιβλίο θα πρέπει να είναι και διδακτικό εκτός από ψυχαγωγικό.

Από εδώ και μπρος Spoiler Alert

Το δοκίμιο καταπιάνεται με το θέμα της απόκτησης των υλικών αγαθών ως μέσο ευτυχίας, ή την θέσπιση ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής και αντίληψης με σκοπό την χαρά και την θετική ενέργεια στο άνθρωπο. Με αυτό το ερώτημα έχουν ασχοληθεί πολλοί ειδικοί και μη, με διάφορες απαντήσεις ανάλογα με τα βιώματα, την κουλτούρα και τα πιστεύω του κάθε ατόμου. Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει η άποψη ότι υ ψυχική πληρότητα (να είσαι) είναι πιο σημαντική από την υλιστική πληρότητα καθώς η υγεία του πνεύματος είναι αυτή που κάνει αληθινά χαρούμενο το άτομο και δεν του φέρνει απλά μια εφήμερη ευχαρίστηση.

Το συγκεκριμένο δοκίμιο, όμως, γραμμένο πριν τουλάχιστον 40 χρόνια, προσπαθεί να ισορροπήσει τα δύο ερωτήματα. Για τον Fromm και το να έχεις και το να είσαι είναι και τα δύο εξίσου σημαντικά για την αληθινή ευτυχία και κανένα δεν πρέπει να υπερκεράσει το άλλο. Και η απόκτηση εφήμερων υλικών αγαθών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να είσαι ευτυχής (ικανοποίηση βραχυπρόθεσμων αναγκών), αλλά και η εσωτερική γαλήνη είναι πολύτιμη (ικανοποίηση μακροπρόθεσμων αναγκών).

O Fromm, αυτόπτης μάρτυρας καταστροφικών πολέμων, και κτηνωδών πράξεων μίσους, αρκετά χρόνια πριν την δική μας ειρηνική, υλιστική, υπερ-παραγωγική περίοδο και με σημαντική τότε έλλειψη βασικών αγαθών, αισθάνεται ότι ο άνθρωπος πρέπει να έχει και να είναι για να είναι αληθινά χαρούμενος. Κάποιοι από εμάς ίσως τον καταλαβαίνουμε, κάποιοι ίσως επιλέγουμε να κοιτάξουμε αλλού...

Rating: -