Βραβείο Booker
Ο ετήσιος διαγωνισμός για το βραβείο Booker θεωρείται ο πιο σημαντικός διαγωνισμός βιβλίου όσον αφορά την Αγγλόφωνη κοινότητα του πλανήτη...
ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός έχει την απαρχή του το 1968, χρηματοδοτούμενος από τον όμιλο Booker Group (εταιρία παραγωγής και πώλησης τροφίμων που εξαγοράστηκε από την υπεραγορά TESCO το 2017). Από το 2002 έως και σήμερα, ο διοργανωτής του διαγωνισμού είναι το fund Booker Prize Foundation, μοναδικός μέτοχος του οποίου είναι ο επενδυτικός/συμβουλευτικός όμιλος Man Group.
Οι διεκδικητές του Booker Prize, σύμφωνα με το αρχικό καταστατικό του διαγωνισμού θα έπρεπε να είναι Άγγλοι πολίτες ή μέλη της Κοινοπολιτείας και το έργο τους να είναι στην Αγγλική γλώσσα και δημοσιευμένο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το 2013, οι περιορισμοί μειώθηκαν και πλέον η καταγωγή του συγγραφέα δεν επηρεάζει την συμμετοχή του στον διαγωνισμό.
Το 2016 ιδρύθηκε και το Booker International Prize το οποίο αφορά σε συγγραφείς από ολόκληρο τον κόσμο, τα βιβλία των οποίων έχουν μεταφραστεί στην Αγγλική γλώσσα και έχουν δημοσιευτεί στο Ηνωμένο Βασίλειο.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Κάθε χρόνο το Booker Prize Foundation επιλέγει την κριτική επιτροπή που αξιολογεί τα έργα που διαγωνίζονται για το βραβείο. Οι κριτές αποτελούνται από κριτικούς λογοτεχνίας, ακαδημαϊκούς και συγγραφείς που κάθε χρόνο είναι διαφορετικοί. Τα βιβλία εξετάζονται ενδελεχώς και κάθε φθινόπωρο ανακοινώνεται ο νικητής.
ΕΠΑΘΛΟ
Το έπαθλο, εκτός από το χρηματικό κομμάτι (50.000 λίρες Αγγλίας), είναι κυρίως η αναγνωρισιμότητα του συγγραφέα, καθώς το κύρος του συγκεκριμένου διαγωνισμού είναι τεράστιο και οι νικητές βλέπουν συνήθως τις μετοχές τους να ανεβαίνουν κατακόρυφα. Πολλοί ειδικοί του διαγωνισμού αναφέρουν πως ακόμα και η συμμετοχή ενός βιβλίου στην λίστα των υποψηφίων, είναι αρκετό για να βοηθήσουν τις πωλήσεις και την καριέρα ενός συγγραφέα.
ΝΙΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
1969 P. H. Newby
1970 Bernice Rubens
1970 J. G. Farrell Troubles
1971 V. S. Naipaul
1972 John Berger
1973 J. G. Farrell
1974 Nadine Gordimer & Stanley Middleton
1975 Ruth Prawer
1976 David Storey
1977 Paul Scott
1978 Iris Murdoch
1979 Penelope Fitzgerald
1980 William Golding
1981 Salman Rushdie
1982 Thomas Keneally
1983 J. M. Coetzee
1984 Anita Brookner
1985 Keri Hulme
1986 Kingsley Amis
1987 Penelope Lively
1988 Peter Carey
1989 Kazuo Ishiguro
1990 A. S. Byatt
1991 Ben Okri
1992 Michael Ondaatje & Barry Unsworth
1993 Roddy Doyle
1994 James Kelman
1995 Pat Barker
1996 Graham Swift
1997 Arundhati Roy
1998 Ian McEwan
1999 J. M. Coetzee
2000 Margaret Atwood
2001 Peter Carey
2002 Yann Martel
2003 DBC Pierre
2004 Alan Hollinghurst
2005 John Banville
2006 Kiran Desai
2007 Anne Enright
2008 Aravind Adiga
2009 Hilary Mantel
2010 Howard Jacobson
2011 Julian Barnes
2012 Hilary Mantel
2013 Eleanor Catton
2014 Richard Flanagan
2015 Marlon James
2016 Paul Beatty
2017 George Saunders
Νικητές του Booker International Prize
2016 Han Kang
2017 David Grossman
ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ
Έως και το 1970, ο νικητής του διαγωνισμού, αφορούσε σε βιβλία που εκδόθηκαν την προηγούμενη χρονιά (π.χ. ο νικητής του 1970 αφορούσε σε βιβλίο που εκδόθηκε το 1969). Το 1971 οι κανόνες άλλαξαν και πλέον ο νικητής θα ήταν βιβλίο που εκδόθηκε την ίδια χρονιά (στην συγκεκριμένη περίπτωση του 1971). Με αυτή την αλλαγή, κανένα βιβλίο που εκδόθηκε το 1970 δεν μπόρεσε ποτέ να διαγωνιστεί για το συγκεκριμένο βραβείο. Όμως, το 2014, το Booker Prize Foundation ανακοίνωσε την επιλογή 22 βιβλίων που εκδόθηκαν το 1970 ώστε να βρεθεί νικητής και για την συγκεκριμένη χρονιά (για αυτό και η λίστα περιλαμβάνει 2 νικητές για το έτος 1970).
Πολλές χρονιές ο ανταγωνισμός ήταν μεγάλος και οι κριτές δεν είχαν αποφασίσει τον νικητή έως και 20 λεπτά πριν την ανακοίνωση (τέτοια περίπτωση ήταν και το 1983 για την οποία και οι βρετανικές εφημερίδες ασχολήθηκαν για καιρό στα πρωτοσέλιδα τους)
Το 1972 ο John Berger στην ομιλία παραλαβής του βραβείου του κατηγόρησε την καπιταλιστική δύναμη του Booker Group και υποστήριξε τον παγκόσμιο Μαρξισμό.
ΚΡΙΤΙΚΕΣ
Όπως κάθε μεγάλος διαγωνισμός, έτσι και ο συγκεκριμένος έχε κατηγορηθεί αρκετά τόσο για τις επιλογές των βιβλίων που διαγωνίζονται και κερδίζουν, όσο και τα κριτήρια από τα οποία γίνονται οι επιλογές. Επίσης, πολλές κατηγορίες έχουν να κάνουμε με τα εκάστοτε μέλη της κριτικής επιτροπής τα οποία και κατηγορούνται για επιλογές χωρίς αντικειμενικά κριτήρια. Τέλος, η απόφαση του διαγωνισμού να συμπεριλάβει και μη Βρετανούς συγγραφείς, δημιούργησε ένα κύμα κριτικής από τους ακαδημαϊκούς και συγγραφείς που πιστεύουν ότι ο βρετανικός διαγωνισμός θα χάσει το κύρος του.